|
| |
woorden | kanon - canon - rzkanon - rzcanon - | |
woordklemtoon | ||
|
Woordklemtoon is van invloed op de realisatie van spraakklanken. De klankvorm /ka:nOn/ kan door Nederlanders op twee manieren uitgesproken worden, namelijk als kanon /ka"nOn/, met de klemtoon op de tweede syllabe, en als canon /"kanOn/ met de klemtoon op de eerste syllabe. De beklemtoonde syllabe onderscheidt zich op verschillende manieren van de
onbeklemtoonde syllabe.
De spraakklanken zijn langer in een een beklemtoonde dan in een onbeklemtoonde syllabe. Ook worden de spraakklanken in een beklemtoonde syllabe met meer spreekinspanning gesproken waardoor ze luider worden, en vaak ook preciezer gearticuleerd. In het Nederlands heeft een samengesteld woord zoals reuzekanon meer dan één klemtoon. Eén van de beklemtoonde
syllaben draagt dan de primaire klemtoon. Bij reuzekanon of reuzecanon is dat de eerste syllabe. De syllabe met primaire klemtoon draagt het toonhoogteaccent, indien het woord wordt geaccentueerd. Dit gebeurt bijvoorbeeld als het woord in isolatie wordt uitgesproken, zoals hier.
aanwezigheid van een toonhoogte-accent, verlenging van de spraakklanken, en een grotere amplitude. Vaak is ook de uitspraak van de spraakklanken in de beklemtoonde syllabe preciezer en duidelijker. In het Nederlands kan een woord ook meer dan één klemtoon hebben, in het algemeen een primaire en een secundaire woordklemtoon. In de woorden reuzekanon en reuzecanon wordt dit effect duidelijk. |  fragment beluisteren  technische details  tekst/transcriptie  | |
 |
kanon Het woord kanon /ka:nOn/ met klemtoon op tweede syllabe (´vuurwapen´). | |
|
canon Het woord canon /ka:nOn/ met klemtoon op eerste syllabe (´richtsnoer, leerstelling, meerstemmig zangstuk´). | |
|
rzkanon Het woord reuze-kanon /r2:z@ka:nOn/ met primaire klemtoon op de eerste syllabe, en secundaire klemtoon op de vierde syllabe (´groot vuurwapen´). | |
|
rzcanon Het woord reuze-canon /r2:z@ka:nOn/ met primaire klemtoon op de eerste syllabe, en secundaire klemtoon op de derde syllabe (´groot meerstemmig zangstuk´). | |
 | ||